Eroticism has this in common with an addictive drug: that there is a coercive element to its pleasure with which part of us is in complicity, and part not. Thus ever since time began men have been trying to enjoy eroticism without being destroyed by it. Societies, religions can be defined in the way they deal with this conundrum. Polygamy, monogamy with repression, monogamy with affairs, monogamy with prostitutes, serial monogamy. Not to mention individual solutions of great ingenuity, or desperation: Victor Hugo with the door knocked through the wall of his office, to let in a girl each afternoon. Auden's flair for finding call-boys in every town. Picasso who simply refused when wife and mistress demanded he choose between them. Then there is always the hair-shirt of course. But perhaps the thing to remember when you wake up with a life full of fresh paint and tortuous complications is that eroticism wasn't invented for you, nor merely for the survival of the species perhaps, but for a divinity's entertainment. Nothing generates so many opportunities for titillation and schadenfreude as eroticism. Which is why it lies at the centre of so much narrative. How the gods thronged the balconies of heaven to see the consequences of Helen's betrayal! And your friends are watching too. Your antics have put the shine on many a late-night conversation.
On the borders between mythology and history, that wily survivor Odysseus was the first who learnt to trick the gods. And perhaps his smartest trick of all was that of lashing himself to the mast before the Sirens came in earshot. There are those of course who are happy to stand at the railings, even scan the horizon. Otherwise, choose your mast, find the ropes that suit you: sport, workaholism, celibacy with prayerbook and bell... But the kindest and toughest ropes of all are probably to be found in some suburban semi-detached with rowdy children and a woman who never allows the dust to settle for too long.
| Ο ερωτισμός έχει το εξής κοινό με ένα εξαρτησιογόνο ναρκωτικό: υπάρχει ένα εξαναγκαστικό στοιχείο στην απόλαυσή του με το οποίο ένα μέρος του εαυτού μας συνεργεί και ένα άλλο όχι. Έτσι, από καταβολής χρόνου, οι άνθρωποι προσπαθούν να απολαύσουν τον ερωτισμό χωρίς να συντριβούν από αυτόν. Οι κοινωνίες, οι θρησκείες μπορούν να προσδιοριστούν από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν αυτόν τον γρίφο. Πολυγαμία, καταναγκαστική μονογαμία, μονογαμία με περιπέτειες εκτός σχέσης, μονογαμία με ιερόδουλες, μονογαμία κατ’ εξακολούθηση. Για να μην αναφερθούμε και στις εξατομικευμένες λύσεις απίστευτης εφευρετικότητας ή ακόμα και απόγνωσης: Η πόρτα που είχε ανοίξει ο Βίκτωρ Ουγκώ στον τοίχο του γραφείου του για να βάζει μέσα ένα κορίτσι κάθε απόγευμα. Η αδυναμία του Όντεν στα call-boys που τα αναζητούσε σε κάθε πόλη που πήγαινε. Ο Πικάσο που απλά αρνήθηκε να επιλέξει μεταξύ συζύγου και ερωμένης όταν εκείνες του το ζήτησαν. Υπάρχει βέβαια πάντα και το κιλίκιο. Όμως ίσως αυτό που θα πρέπει να θυμάσαι όταν κοιτάς γύρω σου και διαπιστώνεις ότι η ζωή σου είναι γεμάτη κακοτοπιές και περίπλοκες καταστάσεις είναι ότι ο ερωτισμός δεν επινοήθηκε για σένα, ούτε καν για την επιβίωση του είδους ίσως, αλλά προς τέρψη των θεών. Τίποτε άλλο δεν χαρίζει τόσες πολλές ευκαιρίες για ίντριγκα και χαιρεκακία όσο ο ερωτισμός, και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αποτελεί το θέμα τόσων πολλών αφηγήσεων. Σκέψου πώς συνωστίζονταν οι θεοί στα μπαλκόνια του ουρανού για να δουν τις συνέπειες της προδοσίας της Ωραίας Ελένης! Με το ίδιο ενδιαφέρουν παρακολουθούν και οι φίλοι σου. Τα καμώματά σου έδωσαν τροφή σε πολλές νυχτερινές συζητήσεις.
Στα όρια του μύθου και της ιστορίας, ο πολυμήχανος Οδυσσέας ήταν ο πρώτος που έμαθε να ξεγελά τους θεούς. Και ίσως το εξυπνότερο απ’ όλα τα κόλπα του ήταν ότι δέθηκε στο κατάρτι πριν αρχίσει να φτάνει στα αυτιά του το τραγούδι των Σειρήνων. Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που ικανοποιούνται με το να στέκονται απλώς στην κουπαστή ή ακόμα και με το να αγναντεύουν τον ορίζοντα. Αν δεν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία, διάλεξε το κατάρτι σου και βρες τα σχοινιά που σε βολεύουν: αθλητισμό, εργασιομανία, αγαμία με προσευχητάρι και κομποσκοίνι… Όμως τα πιο ευγενή και ανθεκτικά σχοινιά θα τα βρεις μάλλον σ’ ένα σπίτι στα προάστια με ζωηρά παιδιά και μια γυναίκα που δεν αφήνει τη φλόγα να σβήσει.
Απόσπασμα από το δοκίμιο του Tim Parks, Έρως
|