A theme of the age, at least in the developed world, is that people crave silence and can find none. The roar of traffic, the ceaseless beep of phones, digital announcements in buses and trains, TV sets blaring even in empty offices, are an endless battery and distraction. The human race is exhausting itself with noise and longs for its opposite—whether in the wilds, on the wide ocean or in some retreat dedicated to stillness and concentration. Alain Corbin, a history professor, writes from his refuge in the Sorbonne, and Erling Kagge, a Norwegian explorer, from his memories of the wastes of Antarctica, where both have tried to escape.
And yet, as Mr Corbin points out in "A History of Silence", there is probably no more noise than there used to be. Before pneumatic tyres, city streets were full of the deafening clang of metal-rimmed wheels and horseshoes on stone. Before voluntary isolation on mobile phones, buses and trains rang with conversation. Newspaper-sellers did not leave their wares in a mute pile, but advertised them at top volume, as did vendors of cherries, violets and fresh mackerel. The theatre and the opera were a chaos of huzzahs and barracking. Even in the countryside, peasants sang as they drudged. They don’t sing now.
What has changed is not so much the level of noise, which previous centuries also complained about, but the level of distraction, which occupies the space that silence might invade. There looms another paradox, because when it does invade—in the depths of a pine forest, in the naked desert, in a suddenly vacated room—it often proves unnerving rather than welcome. Dread creeps in; the ear instinctively fastens on anything, whether fire-hiss or bird call or susurrus of leaves, that will save it from this unknown emptiness. People want silence, but not that much. | Прага людзей да цішыні і немагчымасць яе спатоліць — адметнасць нашага часу, прынамсі ў развітых краінах. Грукат транспарта, няспынныя званкі тэлефонаў, абвесткі адпаведна навейшым тэхналогіям ў цягніках і аўтобусах, галашэнне тэлеэкранаў нават у пустых офісах — ўсё гэта торгае і ўвесь час адбірае ўвагу. Чалавечая раса сама сябе знясільвае шумам і імкнецца да супрацьлеглага: ў бязлюдныя мясціны на зямлі, ў абшары акіяну альбо ў рэтрыты, самотныя сховішчы, дзеля спакою і канцэнтрацыі. Прафэсар гісторыі Ален Карбэн (Alain Corbin) піша са свайго сховішча ў Сарбоне, а нарвежскага падарожніка Эрлінга Кагэ (Erling Kagge) натхняе перажытае ў пустэчах Антарктыкі, — у кожнага свае шляхі ўцёкаў ад гоману. І ў тым жа часе, як адзначае А.Корбэн ў “Гісторыі цішы”, магчыма, цяпер ўжо больш няма такога шуму, які быў раней. Да з’яўлення пнэўматычных шын гарадскія вуліцы напаўняліся аглушальным стукатам мэталёвых колаў і падкоў па бруку. Да цяперашняй самаізаляцыі людзей з іх мабільнымі тэлефонамі салоны цягнікоў і аўтобусаў гудзелі ад галасоў людзей, якія размаўлялі адзін з адным. Гандляры газетамі не давалі свайму тавару ляжаць бязгалосай купай, а як мага гучней расхвальвалі яго, гэдак жа як і разношчыкі вішняў, фіялак і свежай скумбрыі. У тэатрах і опэрах хаатычна змешваліся ўхвальныя воклічы і галёканне незадаволеных гледачоў. Нават у вясковай мясцовасці сяляне спявалі за працай. Цяпер жа яны так не спяваюць. А вось што насамрэч змянілася, так гэта не столькі ўзровень шуму, на які людзі таксама скардзіліся і ў папярэднія стагодздзі, колькі ўзровень раздражнення і збянтэжанасці, якія запаўняюць прастору там, дзе можа запанаваць ціша. Тут вымалёўваецца іншы парадокс: калі знікае тлум — ці то ў хваёвых гушчарах, ці то ў голай пустэльні, ці то ў раптоўна апусцелым пакоі, — гэта часцяком прыносіць больш неспакою, чым прыемнасці. Падкрадаецца жах; вуха інстынктыўна спрабуе ўлавіць хоць які гук — трэск вогнішча, шчабятанне птушак альбо шапатанне лістоты, — што заўгодна, каб толькі пазбавіцца ад гэтай невядомай пустэчы. Людзі жадаюць цішыні, але не настолькі. |